کتاب روشناسی بهره گیری از آیات قرآن در نهج البلاغه از چاپ خارج شد.
مقدمه کتاب
قرآن کریم از طریق وحی بر قلب پاك خاتم رسولان، پیامبر اعظم، فرود آمد تا مردم را به سوی آنچه مایه حیات‌بخشی آنان است فراخواند و جان و روان آنان را از زلال ناب معارف الهی سیراب سازد، به لحاظ اینکه قرآن کریم کتاب هدایت و حیات انسان‌هاست بدیهی است هر چه میزان آشنایی انسان‌ها با زبان این کتاب بیشتر باشد بهره آنان از این چراغ هدایت فزونتر خواهد بود و نیز پس از معرفت به قرآن، این کتاب هر چه بیشتر بر اندیشه و رفتار انسان حاکم شود پیمودن پلههای هدایت و کمال و ترقی برای آنان آسانتر و سریعتر گشته و رستگاریش محقق میگردد. از سوی دیگر رویگردانی انسان و جامعه از قرآن و حاکمیت تعالیم الهی بر زندگی باعث عقبماندگی و ذلت میگردد.
علی، پرورش یافتهی دامان نبوت و قرآن ناطق، در طول حیات خود همواره تلاش میکرد تا مردم مسلمان با مفاهیم بلند و حیات‌بخش قرآن آشنا شوند و آن را در متن زندگیشان قرار دهند همچنان که خود نیز چنین بودهاند، آن حضرت به تأسی از قرآن کریم، در کتاب شریف نهجالبلاغه، که جملگی در راستای قرآن میباشد، از آیات مختلف قرآنی بهره گرفته و نص صریح آیات را در لابلای کلامشان آوردهاند.
آن حضرت در بیان این آیات از شیوهها و سبک‌های متفاوتی با توجه به شرایط مکان و زمان و مخاطب سنجی، برای گسترش علوم قرآنی و تبیین معارف وحیانی آن استفاده نموده و آیات قرآن را مورد بهرهمندی خویش قرار دادهاند. بهرهگیری از آیات در نهجالبلاغه در برخی موارد به‌طور غیر مستقیم است به نحوی که نور وحی از آن میتابد و بوی کلام نبوی از آن استشمام میشود و در مواردی این ارتباط به صورت مستقیم بوده تا آنجا که در این کتاب شریف نهجالبلاغه بالغ بر صد و بیست آیه از آیات کتاب آسمانی را در خطبهها، نامهها و حکمتهای خویش مورد استفاده قرار داده و عین عبارت آیات را در کلامشان ذکر فرمودهاند. این در حالی است که خود حضرت، قرآن ناطق بوده و تمام سخنشان در راستای قرآن میباشد. البته امیرالمؤمنین از آیات قرآن کریم در نهجالبلاغه به شیوه‌های مختلفی نظیر استدلال، استشهاد، تمثیل، تکمیل بیان، اقناع و… بهره جستهاند که تحقیق حاضر در نظر دارد این آیات الهی را در بیان امیرالمؤمنین، دستهبندی کرده و روش بهرهمندی آن حضرت از این آیات را مورد بررسی قراردهد.
همانطور که روشن است هرچند از زبان علی حقیقت قرآن کریم تعریف، ترغیب و تبیین شده و تمام محتوای کلمه و جملات نهجالبلاغه با مضامین بلند قرآنی آمیخته و در راستای قرآن میباشد اما در مواردی امیرالمؤمنین علی، به آیات خاص قرآن استناد نموده و آن حضرت در موارد مخصوص به بخشی از آیات الهی به طور مستقیم تمسک جستهاند وقتی شخصیتی چون حضرت علی، که امیر بیان میباشند در ادبیات و گفتمان خویش نیز عین آیات الهی را به کاربردِ و گفتار و نوشتارشان را با نص قرآن آمیخته فرمودهاند، به نظر لازم و ضروری میرسد که در دو زمینه تئوری و عملی روششناسی بهرهگیری از آیات توسط این بزرگوار مورد بررسی قرار گیرد. در زمینه تئوری، ضرورت و اهمیت این کار از این جهت است که با الگو قرار دادن حضرت روشی مدون برای بهرهگیری از آیات ترسیم گردد و از جهت عملی تمام اقشار جامعه در هر پست و مقام و جایگاهی به این مهم پرداخته و در زمینه ادبیات و گفتمان از روش آن حضرت بهرهمند گردند.
در عصر حاضر با توجه به فزونی ابزار فهم و گسترش و پیچیده شدن طبیعی نیازها رویکرد به آیات قرآن تحول شگرفی یافته است از این‌رو روششناسی بهرهمندی حضرت از آیات قرآن این فایده به دست میآید که رویکرد جدید به قرآن در قالب استفاده از این آیات در ادبیاتمان داشته باشیم و این روش حضرت الگویی باشد برای همهی اقشار جامعه
علیالخصوص مبلغین و مسؤولین که تمامی ادبیات و گفتارشان همچون علی باشد.
سلام
بنده پیشنهاد می کنم این خروجی‌ها را کاربردی تر بفرمایید
تشکر از زحمات شما اما توجه داشته باشید که خروجی این محتوا برای حل مشکلات جامعه چیست؟
آیا صرفا می‌خواهیم سابقه ای به سوابق اضافه نماییم و یا مشکلی را حل کنیم؟
سلام علیکم
متشکرم از ابزاز نظری که فرمودید
در خصوص پرسشتان هم عارضم که کاربردی بودن یک فعالیت از منظر هر کسی تعریف خود را دارد بنده وقتی میبینم در جامعه بهره گیری از قرآن کم رنگ شده است به نظرم امد فعالبت پزوهشیم کاربردی است.